۱۳۸۹ خرداد ۲۲, شنبه

آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي


 یادنامه ی آیت الله قمی - سه / به مناسبت سالروز رحلت مظلومانه ی ایشان


هنرور: آية الله العظمی سيّد حسن طباطبايي قمي (متوفی در 20 خرداد 1388) یکی دیگر از قربانیان سلطه ی نظریه ی انتصابی و اطلاقی ولایت فقیه که همراه با آیت الله خمینی و آیت الله محلاتی در جریانات 15 خرداد بازداشت شد و 15 سال در کرج در حصر بود و طنز روزگار است که 15 سال دیگر هم در جمهوری اسلامی در حصر به سر برد. این هم نهمین از سلسله ی سادات ستمدیده و یکی دیگر از مصادیق "خرداد تا خرداد" که گویی تقدیر رهبران قیام خرداد مردن در خرداد بوده و چه دانم عاش سعیدا و مات سعیدا



آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي

آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي فرزند ارشد آيت العظمي حاج آقا سيد حسين طباطبائي قمي از آيات عظام و علماي مبارزي بود كه در دوران سلطنت رضا خان نقشخدمات » خدمات آرشیو ملی ایران » اسناد مناسبت ها و روزشمار تاريخ به روايت اسناد ملی » آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي


آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي

آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي فرزند ارشد آيت العظمي حاج آقا سيد حسين طباطبائي قمي از آيات عظام و علماي مبارزي بود كه در دوران سلطنت رضا خان نقش مهمي در مخالفت با اعمال و اقدامات ضد اسلامي و ديني رژيم پهلوي داشت. وي در آخرين دهه قرن پيش در شهر نجف به دنيا آمد. درجواني به همراه پدرش كه به درخواست اهالي خراسان و سفارش ميرزا محمد تقي خان شيرازي بود، به مشهد مهاجرت نمود و تحصيلات خويش را در آن شهر آغاز نمود. در وقايع قيام مسجد گوهر شاد در سال 1314ش. در شهر مشهد كه نسبت به تغيير لباس و كشف حجاب روي داد، ايشان به عنوان اعتراض به همراه پدر بزرگوارشان عازم تهران شدند و پس از آنكه به دستور رضا خان به عتبات تبعيد گرديدند، از سوي پدر مامور جمع آوري خانواده و رساندن ايشان به عراق گرديدند. ازاين رو نامه اي براي محمود جم نخست وزير وقت تنظيم نمود و از ايشان خواست تا ارز مورد نياز را در اختيار خانواده قمي قرار دهد



(سندهاي رديف 1 و رديف 2)

پس از ورود به عراق تحصيلات خويش را در محضر اساتيدي چون ميرزا محمد حسين نائيني، شيخ محمد حسين اصفهاني و شيخ كاظم شيرازي دنبال كرده پس از مدتي به دليل گسترش ارتباطات همراه با شجاعت ذاتي و حسن معاشرت در ميان اقشار مردم محبوبيت خاصي پيدا كرد و به عنوان امامت جماعت مسجد گوهر شاد انتخاب شد. به همين دليل از ابتداي مبارزات مردمي عليه رژيم پهلوي، وي از پيشگاماني بود كه در تمامي مراحل نهضت اسلامي مردم ايران همگام با ساير مراجع و علماي بزرگ و مبارز نقش مهمي در پيشبرد انقلاب اسلامي ايفا نمود. وي در جلسه اي كه براي بررسي عواقب لايحه انجمنهاي ايالتي و ولايتي در منزل آيت الله ميلاني تشكيل شده بود، سيد جلال تهراني استاندار خراسان را تهديد كرد كه در صورت عدم لغو تصويب نامه، مردم را به تحصن در مسجد گوهر شاد دعوت خواهد كرد. به دنبال تحريم عيد سال 1342ش. ازطرف حضرت امام خميني ( ره ) و اعلام عزاي ملي، نيروهاي نظامي و امنيتي خراسان به مجلس عزاداري كه به همين مناسبت با حضور ايشان و آيت الله ميلاني برگزار شده بود، حمله كردند. موضع گيري هاي قاطع آيت الله حسن قمي باعث گرديد كه قبل از فرا رسيدن محرم 1342ش. و 15 خرداد، ساواك مشهد در گزارشي پيشنهاد كند كه آيت الله قمي به علت اين كه هسته اصلي تشنج در شهر مشهد مي باشد، تبعيد گردد. بالاخره درروز 15 خرداد 1342ش. ايشان در برگشت از مسجد گوهر شاد توسط نيروهاي امنيتي رژيم پهلوي دستگير و به تهران منتقل گرديد(سند رديف 3).

ايشان را در تهران همراه حضرت امام خميني ( ره ) به مدت 15 روز در زندان قصر زنداني كرده و بعد به پادگان عشرت آباد منتقل كردند. وي بعد از مدتي از زندان آزاد و به مشهد بازگشت وبه مبارزه خود عليه رژيم پهلوي ادامه داد. به دنبال تبعيد حضرت امام خميني ( ره ) از ايران و انتشار خبر آن در مشهد، علماي مبارز آن شهر در منزل آيت الله ميلاني اجتماع كردند و تصميم گرفتند تا به عنوان اعتراض نسبت به اقدام رژيم پهلوي در اخراج امام از ايران، در مسجد گوهر شاد تحصن نمايند. از جمله علماي شركت كننده دراين اجتماع آيت الله قمي بود كه بلافاصله منزل ايشان به محاصره نظامي در آمد. هم زمان با پخش تصويب قانون حمايت از خانواده در سال 1345ش. آيت الله قمي آن لايحه را مخالف شرع دانستند و با ارسال تلگرافي به هويدا ضمن اعتراض به اقدام وزير دادگستري از تقديم چنين لايحه اي به مجلس، بعضي از مفاد آن رادر زمينه ازدواج و طلاق مخالف احكام شرع و قران دانستند و از هويدا خواستند كه لايحه مذكوررا پس بگيرد. پس از اين جريانات رژيم پهلوي تصميم گرفت كه آيت الله قمي را از محل اقامت شان دور كند و به همين سبب در سال 1346ش. ايشان را از مشهد به زاهدان و خاش تبعيد نمودند. بعد از 14 ماه اقامت در خاش تا پيروزي انقلاب اسلامي نيروهاي امنيتي و انتظامي رژيم ايشان را به خانه اي واقع در كرج منتقل كرده و تحت حصر كامل و مراقبت ويژه قرار دادند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايشان مجددا در شهر مشهد ساكن گرديد. پس از سالها مبارزه سرانجام آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي در تاريخ 20 خرداد 1386ش. دعوت حق را لبيك گفتند. مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي نيز در پي رحلت عالم مجاهد، مرحوم مغفور آيت الله حاج آقا حسن طباطبائي قمي رضوان الله تعالي عليه پيام تسليتي به شرح زير صادر نمودند :



" بسم الله الرحمن الرحيم "

رحلت عالم مجاهد، مرحوم مغفور آيت الله آقاي حاج آقا حسن طباطبائي رضوان الله تعالي عليه را به حضرات علما و حوزه ي مشهد مقدس و به عموم مردم انقلابي و با ايمان آن شهر شهيد پرور و به خصوص به علاقه مندان و ارادت ورزان آن مرحوم و بالاخص به بازماندگان مكرم ايشان و بيت رفيع طباطبائي قمي تسليت عرض مي كنيم. ساليان درازي از عمر با بركت اين فقيه مجاهد در راه مبارزه با رژيم طاغوت گذشت و بيانات پرشور ايشان گرما بخش نيروهاي مبارز بود. رنج و محنت زندان و تبعيد نتوانست در عزم راسخ آن بزرگوار خلل وارد آورد و تا لحظه ي پيروزي انقلاب تلاش ايشان را متوقف سازد. از خداوند متعال علو درجات و حشر با اولياء مكرمين را براي ايشان مسالت مي كنم.


پي نوشتها:

1- آرشيو ملي ايران، شماره سند:118/9-116001

2- آرشيو ملي ايران، شماره سند: م.ب 20-5
مهمي در مخالفت با اعمال و اقدامات ضد اسلامي و ديني رژيم پهلوي داشت. وي در آخرين دهه قرن پيش در شهر نجف به دنيا آمد. درجواني به همراه پدرش كه به درخواست اهالي خراسان و سفارش ميرزا محمد تقي خان شيرازي بود، به مشهد مهاجرت نمود و تحصيلات خويش را در آن شهر آغاز نمود. در وقايع قيام مسجد گوهر شاد در سال 1314ش. در شهر مشهد كه نسبت به تغيير لباس و كشف حجاب روي داد، ايشان به عنوان اعتراض به همراه پدر بزرگوارشان عازم تهران شدند و پس از آنكه به دستور رضا خان به عتبات تبعيد گرديدند، از سوي پدر مامور جمع آوري خانواده و رساندن ايشان به عراق گرديدند. ازاين رو نامه اي براي محمود جم نخست وزير وقت تنظيم نمود و از ايشان خواست تا ارز مورد نياز را در اختيار خانواده قمي قرار دهد

(سندهاي رديف 1 و رديف 2)

پس از ورود به عراق تحصيلات خويش را در محضر اساتيدي چون ميرزا محمد حسين نائيني، شيخ محمد حسين اصفهاني و شيخ كاظم شيرازي دنبال كرده پس از مدتي به دليل گسترش ارتباطات همراه با شجاعت ذاتي و حسن معاشرت در ميان اقشار مردم محبوبيت خاصي پيدا كرد و به عنوان امامت جماعت مسجد گوهر شاد انتخاب شد. به همين دليل از ابتداي مبارزات مردمي عليه رژيم پهلوي، وي از پيشگاماني بود كه در تمامي مراحل نهضت اسلامي مردم ايران همگام با ساير مراجع و علماي بزرگ و مبارز نقش مهمي در پيشبرد انقلاب اسلامي ايفا نمود. وي در جلسه اي كه براي بررسي عواقب لايحه انجمنهاي ايالتي و ولايتي در منزل آيت الله ميلاني تشكيل شده بود، سيد جلال تهراني استاندار خراسان را تهديد كرد كه در صورت عدم لغو تصويب نامه، مردم را به تحصن در مسجد گوهر شاد دعوت خواهد كرد. به دنبال تحريم عيد سال 1342ش. ازطرف حضرت امام خميني ( ره ) و اعلام عزاي ملي، نيروهاي نظامي و امنيتي خراسان به مجلس عزاداري كه به همين مناسبت با حضور ايشان و آيت الله ميلاني برگزار شده بود، حمله كردند. موضع گيري هاي قاطع آيت الله حسن قمي باعث گرديد كه قبل از فرا رسيدن محرم 1342ش. و 15 خرداد، ساواك مشهد در گزارشي پيشنهاد كند كه آيت الله قمي به علت اين كه هسته اصلي تشنج در شهر مشهد مي باشد، تبعيد گردد. بالاخره درروز 15 خرداد 1342ش. ايشان در برگشت از مسجد گوهر شاد توسط نيروهاي امنيتي رژيم پهلوي دستگير و به تهران منتقل گرديد(سند رديف 3).

ايشان را در تهران همراه حضرت امام خميني ( ره ) به مدت 15 روز در زندان قصر زنداني كرده و بعد به پادگان عشرت آباد منتقل كردند. وي بعد از مدتي از زندان آزاد و به مشهد بازگشت وبه مبارزه خود عليه رژيم پهلوي ادامه داد. به دنبال تبعيد حضرت امام خميني ( ره ) از ايران و انتشار خبر آن در مشهد، علماي مبارز آن شهر در منزل آيت الله ميلاني اجتماع كردند و تصميم گرفتند تا به عنوان اعتراض نسبت به اقدام رژيم پهلوي در اخراج امام از ايران، در مسجد گوهر شاد تحصن نمايند. از جمله علماي شركت كننده دراين اجتماع آيت الله قمي بود كه بلافاصله منزل ايشان به محاصره نظامي در آمد. هم زمان با پخش تصويب قانون حمايت از خانواده در سال 1345ش. آيت الله قمي آن لايحه را مخالف شرع دانستند و با ارسال تلگرافي به هويدا ضمن اعتراض به اقدام وزير دادگستري از تقديم چنين لايحه اي به مجلس، بعضي از مفاد آن رادر زمينه ازدواج و طلاق مخالف احكام شرع و قران دانستند و از هويدا خواستند كه لايحه مذكوررا پس بگيرد. پس از اين جريانات رژيم پهلوي تصميم گرفت كه آيت الله قمي را از محل اقامت شان دور كند و به همين سبب در سال 1346ش. ايشان را از مشهد به زاهدان و خاش تبعيد نمودند. بعد از 14 ماه اقامت در خاش تا پيروزي انقلاب اسلامي نيروهاي امنيتي و انتظامي رژيم ايشان را به خانه اي واقع در كرج منتقل كرده و تحت حصر كامل و مراقبت ويژه قرار دادند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايشان مجددا در شهر مشهد ساكن گرديد. پس از سالها مبارزه سرانجام آيت الله سيد حسن طباطبائي قمي در تاريخ 20 خرداد 1386ش. دعوت حق را لبيك گفتند. مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي نيز در پي رحلت عالم مجاهد، مرحوم مغفور آيت الله حاج آقا حسن طباطبائي قمي رضوان الله تعالي عليه پيام تسليتي به شرح زير صادر نمودند :


" بسم الله الرحمن الرحيم "

رحلت عالم مجاهد، مرحوم مغفور آيت الله آقاي حاج آقا حسن طباطبائي رضوان الله تعالي عليه را به حضرات علما و حوزه ي مشهد مقدس و به عموم مردم انقلابي و با ايمان آن شهر شهيد پرور و به خصوص به علاقه مندان و ارادت ورزان آن مرحوم و بالاخص به بازماندگان مكرم ايشان و بيت رفيع طباطبائي قمي تسليت عرض مي كنيم. ساليان درازي از عمر با بركت اين فقيه مجاهد در راه مبارزه با رژيم طاغوت گذشت و بيانات پرشور ايشان گرما بخش نيروهاي مبارز بود. رنج و محنت زندان و تبعيد نتوانست در عزم راسخ آن بزرگوار خلل وارد آورد و تا لحظه ي پيروزي انقلاب تلاش ايشان را متوقف سازد. از خداوند متعال علو درجات و حشر با اولياء مكرمين را براي ايشان مسالت مي كنم.


پي نوشتها:

1- آرشيو ملي ايران، شماره سند:118/9-116001

2- آرشيو ملي ايران، شماره سند: م.ب 20-

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر