| کد مقاله : 32199 | مسیر مقاله : دين پژوهی / علما و دانشمندان / سایر علما و دانشمندان |
زندگی نامه حجت الاسلام علی دوانی و اسامی برخی آثارشان
چکیده:
در هنگام خلع ید انگلیسیها از صنعت نفت ایران توسط هیئتی كه حسین مكی و مهندس بازرگان در رأس آن بودند، وی در آبادان حضور داشت.پس از پایان موفقیتآمیز قیام عمومی علما و مراجع به رهبری امامخمینی علیه تصویب لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی، وی كتاب«نهضت دو ماههی روحانیون» را به نگارش درآورد. مقارن ماه محرم سال 1342 وی برای انجام تبلیغات اسلامی از طرف امام خمینی به كویت رفت.
حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی
حجت الاسلام علی دوانی در سال 1308 ش در قصبهی «دوان» در شش كیلومتری شمال كازرون به دنیا آمدوی تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز نمود و در سال 1316 ش به شهر آبادان رفته در مدرسهی فنی در رشتهی مكانیك مشغول تحصیل شد.مقارن شهریور 1320 و جنگ جهانی دوم در آن شهر (آبادان) حضور داشت. در سال 1323 برای تحصیل علوم دینی راهی حوزهی علمیهی نجف شد. مدت اقامت وی در شهر نجف بیش از چهار سال طول نكشید و به علت بیماری در سال 1327 ش به ایران بازگشت و تحصیلات خود را در قم ادامه داد. وی طی مدت پنج سال سطوح مقدماتی صرف و نحو، منطق، معانی و بیان و فقه واصول تا شرح معالم و شرح لمعه و شرح تجرید را خواند. در كلام از اساتید و علمایی چون سید محمود گلپایگانی، وحید رشتی، محمد فاضل لنكرانی، محمد صدوقی، آیتاللَّه مرعشی نجفی، سلطانی طباطبایی و علی مشكینی بهرهها برد. قسمتی از تفسیر قرآن مجید و بخشی از اسفار ملاصدرای شیرازی را از علامه طباطبایی فراگرفت و «شرح منظومه» را از محضر آیات شیخ محمد فكور یزدی، آیتاللَّه حسینعلی منتظری و حاجآقارضا صدر فراگرفت. سپس درس «خارج فقه» آیتاللَّه بروجردی حاضر شد و مدتی هم در درس«خارج فقه» امام خمینی بهره برد. نظر به علاقهای كه به خاندان علامه وحید بهبهانی داشت در سال 1328 ش در نهاوند با یكی از نوادگان وی ازدواج كرد. علی دوانی از بدو ورود به حوزهی علمیهی قم به نویسندگی پرداخت؛ نخست دو مقاله در مجلهی «مسلمین» و چند مقاله در روزنامهی «وظیفه» و« ندای حق» از وی چاپ شد. پس از مدتی وی همراه عبدالكریم موسوی اردبیلی، مكارم شیرازی، جعفر سبحانی، امام موسی صدر و واعظ زاده خراسانی و دیگران مجلهی علمی و دینی «مكتب اسلام» را در سال 1337 ش دایر كردند. وی با علاقهای كه به نویسندگی داشت آثار متعددی شامل تحقیق، تألیف و ترجمه منتشر كرد.
از وی مقالات متعددی هم در شرح حال فقها و علما در مجلات دینی، به ویژه مجلهی مكتب اسلام چاپ شده است. علاوه بر تألیف، وی در مؤسسات آموزش عالی چون دانشكده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت معلم و دانشگاه امام حسین (ع)و دانشگاه امام صادق (ع) به تدریس تاریخ اسلام اشتغال داشت. حجت الاسلام علی دوانی از شخصیتهای هوادار نهضت امام خمینی است و در حوزهی مسایل دینی و فرهنگی و تبلیغ كوشیده است. وی در حدود سال 1330 با مجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام آشنا شد.
در هنگام خلع ید انگلیسیها از صنعت نفت ایران توسط هیئتی كه حسین مكی و مهندس بازرگان در رأس آن بودند، وی در آبادان حضور داشت.
پس از پایان موفقیتآمیز قیام عمومی علما و مراجع به رهبری امامخمینی علیه تصویب لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی، وی كتاب«نهضت دو ماههی روحانیون» را به نگارش درآورد. مقارن ماه محرم سال 1342 وی برای انجام تبلیغات اسلامی از طرف امام خمینی به كویت رفت.
در پی ادامهی بازداشت امام خمینی بعد از سخنرانی روز عاشورا در اسفند ماه سال 1342 ایشان و دیگر از از علمای حوزهی علمیهی قم تلگراف اعتراضآمیزی به منصور نخستوزیر وقت مخابره كردند.
در ادامهی مخالفت و اعتراض مردم با ادامهی بازداشت امام خمینی، ساواك در شامگاه 15 فروردین امام را به قم منتقل و آزاد كرد. یكی از وقایع این مقطع تأسیس دارالتبلیغ اسلامی توسط آیتاللَّه سید كاظم شریعتمداری بود. از این پس حجت الاسلام علی دوانی عمده فعالیتهای فرهنگی و قلمی خود را در این مؤسسهی مذهبی متمركز نمود و به ویژه آن كه مجله مكتب اسلام هم زیر نظر این مؤسسه قرار گرفت.
امام خمینی پس از سخنرانی شدیدالحن خود علیه كاپیتولاسیون در تاریخ 13 آبان 1343 از ایران به تركیه تبعید شد. در 29 اسفند همان سال نامهی سرگشادهای از طرف جمعی از طلاب و فضلای حوزهی علمیهی قم دربارهی اجرا نشدن قوانین اسلامی و قانون اساسی كشور و پایان دادن به وضع سیاسی موجود و بازگشت امام خمینی به ایران به امیرعباس هویدا نوشته شد كه حجةالاسلام علی دوانی یكی از امضاكنندگان آن نامه بود. در سال 1344 به مناسبت شهادت امام صادق (ع) و سالگرد واقعهی مدرسهی فیضیهی قم، در این مدرسه مراسم سوگواری برگزار شد كه وی نیز در آن مجلس سخنرانی كوتاهی ایراد كرد.
در سال 1347 هیئت مكتبالرضا(ع)توسط تعدادی از آذربایجانیهای مقیم مركز با هدف فعالیتهای مذهبی و فرهنگی تأسیس شد. این هیئت با دعوت از سخنرانان برجسته درصدد تحقق این اهداف بود و علی دوانی نیز از سخنرانان آن بود. در ادامه فعالیتهای علمی و فرهنگی پس از تأسیس حسینیه ارشاد توسط افرادی چون آیتالله مرتضی مطهری در این مؤسسه هم به ایراد سخنرانی پرداخت در طول این مدت فعالیتهای قلمی و فرهنگی خود را ادامه میداد.
در این مدت حجت الاسلام دوانی در اغلب جلسات روحانیون مبارز تهران شركت میكرد. از جمله روابطی كه با آیتاللَّه مرتضی مطهری، شیخ محمدتقی فلسفی و علامه محمدتقی جعفری داشت در گزارشهای ساواك انعكاس یافته است.
با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 57 وی به جمعآوری منابع تاریخی، اعلامیهها و بیانیهها همت گماشت. پس از گردآوری منابع، كتاب 10 جلدی «نهضت روحانیون ایران» را در سال 1358 منتشر كرد كه از آثار قابل توجه وی در زمینهی تاریخ انقلاب اسلامی میباشد.
استاد فرزانه علی دوانی در شامگاه روز دوشنبه 18دی ماه 1385مصادف با 18 ذی الحجه 1427بر اثر عفونت داخلی دار فانی را وداع گفت. پیکر مطهر ایشان در صحن عتیق آستانه مبارکه حضرت معصومه سلام الله علیها به خاک سپرده شد است.
آثار قلمی وی عبارت است از:
1- اصول اعتقادی و فروع عملی اسلام، چاپ دهم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعهی مدرسین حوزهی علمیهی قم؛2- امام زمان در گفتار دیگران، چاپ اول، انتشارات ندای ایمان، تهران؛
3- بحثی دربارهی همراه پیامبر (ص)، مجلهی مكتب اسلام
4- پیامبر اسلام از نظر دانشمندان شرق و غرب، چاپ سوم، انتشارات پیام اسلام، قم
5- پیشوایان بزرگ ما، سلسله مقالات، مجلهی مكتب اسلام
6- تاریخ اسلامی (از آغاز تا هجرت)، چاپ نهم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعهی مدرسین حوزهی علمیهی قم
7- نظری اجمالی به جنگهای صدر اسلام
8- سیمای جوانان در قرآن كریم و تاریخ اسلام، چاپ پنجم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
9- جهانگردی و جهانگردان نامی، چاپ دوم، نشر میران، تهران
10- داستانهای اسلامی، 2 جلد، چاپ دهم، كانون انتشارات محمدی، تهران
11- داستانهای ما: جلد اول، چاپ پنجم، جلد دوم و سوم چاپ چهارم، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران
12- دانشمندان عامه و مهدی موعود (عج)، چاپ اول، دارالكتب الاسلامیه، تهران
13- زن در قرآن: چاپ دهم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزهی علمیهی قم
14- زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیتاللَّه بروجردی، چاپ دوم، نشر مطهر، تهران
15- سید رضی مؤلف نهج البلاغه، چاپ پنجم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعهی مدرسین حوزهی علمیهی قم
16- سیر اجتهاد در اسلام، یادنامه اولین كنگرهی نهجالبلاغه، تهران
17- سیرهی ائمه طاهرین(ع)
18- شرح حال و آثار و افكار آیتاللَّه بهبهانی (از فقها و مراجع ربع قرن گذشته) چاپ اول، انتشارات كتابخانه صدر، تهران
19- شرح زندگانی استاد كل وحید بهبهانی، چاپ دوم، مؤسسهی انتشارات امیركبیر، تهران
20- شرح زندگانی جلال الدین دوانی، چاپ اول چاپخانهی حكمت، قم
21- شعاع وحی بر فراز كوه حرا، چاپ دهم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعهی مدرسین حوزهی علمیهی قم
22- شیعه در اندونزی، مجلهی مكتب اسلام
23- مجموعه مقالات در موضوعات گوناگون، مجلات و روزنامههای دینی
24- محدث نامی حاج شیخ عباس قمی، چاپ اول، دارالكتب اسلامیه، تهران
25- مفاخر اسلام: جلد اول، انتشارات امیركبیر، تهران، جلد دوم، چاپ دوم، انتشارات امیركبیر، تهران، جلد سوم، چاپ اول انتشارات امیركبیر، تهران، جلد چهارم، چاپ اول، امیركبیر، تهران، جلد هفتم، چاپ اول، نشر قبله، تهرن، جلد هشتم، چاپ دوم نشر قبله، تهران، جلد یازدهم، چاپ اول، نشر مطهر، زیر چاپ؛
26- موعودی كه جهان در انتظار اوست، چاپ سوم، انتشارات دارالعلوم، قم
27- نگاهی كوتاه به زندگانی پرافتخار سید رضی مؤلف نهج البلاغه، یادنامهی كنگره نهج البلاغه، تهران
28- هنر نویسندگی، چاپ سوم، نشر مطهر، تهران
29- خاطرات من از استاد شهید مطهری، چاپ اول، انتشارات صدرا،تهران
30- امام خمینی (ره) در آئینهی خاطرهها، چاپ اول، نشر مطهر، تهران
31- راز نماز در نهج البلاغه، چاپ دوم، نشر مطهر، تهران؛
تألیفات
32- آغاز وحی و بعثت پیامبر در تاریخ و تغییر طبری (یادنامهی طبری)33- علما و مردان نامی بوسنی و هرزگوین، چاپ اول، انتشارات انصاریان، قم
34- فرقهی ضاله و سرقت آیات و احادیث
35- محمد بن جریر طبری (بررسی و نقد تاریخ و تفسیر طبری)
36- مشاهیر فقها و مراجع تقلید شیعه
37- نهضت دو ماههی روحانیون ایران، چاپخانهی حكمت، قم
38- نهضت روحانیون ایران (11 جلد)، چاپ دوم، مركز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، 1377
39- هزارهی شیخ طوسی، چاپ دوم مؤسسهی انتشارات امیركبیر، تهران
ترجمهها
40- آثار تمدن اسلامی در اسپانیا و پرتغال، مجلهی مكتب اسلام41- اجتهاد در مقابل نص، چاپ هفتم، انتشارات جامعهی مدرسین قم
42- خاندان آیتاللَّه بروجردی، چاپ اول، انتشارات انصاریان، قم
43- تاریخ فتوحات مسلمانان در اروپا، (سوئیس، ایتالیا و جزایر دریای مدیترانه)، چاپ پنجم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
44- صحنههای تكان دهنده در تاریخ اسلام، چاپ هفتم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
45- علی علیه السلام چهرهی درخشان اسلام، چاپ یازدهم، دفتر انتشارات وابسته به جامعه مدرسین حوزهی علمیهی قم
46- فرقهی وهابی و پاسخ شبهات آنها: چاپ چهارم، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران
47- فروغ هدایت، چاپ چهارم، انتشارات قدر، تهران
48- مهدی موعود (ع)، ترجمهی جلد سیزده بحارالانوار علامه مجلسی، چاپ بیست و پنجم، دارالكتب الاسلامیه
49- علما و شعرای بوسنی و هرزگوین، چاپ دوم، نشر قبله
تصحیح و تحقیق و تهذیب
50- تاریخ قم، چاپ چهارم، نشر قبله51- جامع المسائل، چاپ اول، چاپخانهی دارالعلم، قم
52- در پیرامون نهج البلاغه، چاپ چهارم، دفتر انتشارات وابسته به حوزهی علمیهی قم
53- سیر حدیث در اسلام، چاپ سوم، انتشارات گنجینه، تهران
54- شاهراه هدایت، چاپ اول، چاپخانهی حكمت، قم
55- شوق مهدی (ع)، چاپ چهارم، انتشارات انصاریان، قم
56- فروغ ایمان، چاپ اول، انتشارات كتابخانهی صدر، تهران
57- مباحثی در معارف اسلامی، چاپ اول، مركز نشر فرهنگی رجاء، تهران
58- نگاهی به آثار فقهی شیخ طوسی، چاپ اول، انتشارات دارالفكر، قم
59- خاندان علامه مجلسی، ضمیمهی بخش یكم مرآت الاحوال جهان نما
60- مرآت الاحوال جهان نما، جلد اول و دوم چاپ دوم، نشر قبله، تهران
61- خاطرات حجت الاسلام فلسفی، چاپ چهارم، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
منبع: آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی
/خ
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر