| سنت و سکولاریسم | 22 دی 1387 7739 بازدید | |
| عبدالکریم سروش، محمد مجتهد شبستری، مصطفی ملکیان، محسن کدیور. (تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، 1384) | ||
| | ||
| |
 طی سالیان اخیر، اهتمام اصلی روشنفکران دینی این دیار معطوف به تبیین تحلیلی‌تر و فلسفی‌تر مؤلفه‌های مدرنیته و ربط و نسبت آن مؤلفه‌ها با اجزای لایتخلّف سنت بوده است. اگر انسان مدرن در جهانی دیگر به سر می‌برد، بدین سبب است که وسایل، غایات، مفاهیم (تصورات) و پیش‌فرض‌های (تصدیقات) او دیگرگون شده؛ شک‌گرا و حق‌آگاه شده، تنها به این عالم ماده عطف نظر کرده و از مراتب دیگر وجود چشم برگرفته، اندیشه‌ها و انگیزه‌های او سکولار شده، جهان خارج از او دائماً به زیر سؤال رفته و جهان درون او دائماً پیچیده‌تر شده، اکثر اتوریته‌هایی که او بدان‌ها تکیه می‌کرد فرو ریخته، موجودی خودفرمانروا و خودفرمان‌فرما شده، و.... دغدغه‌ی بنیادین این متفکران وطنی، حل معضلات نظری و رفع مشکلات عملی پیش رو برای محقّق شدن تجربه‌ی دینی در این دنیای راز زدایی شده است؛ دنیایی که رایحه‌های معنوی دل‌ربا و بانگ‌های جرس آشنایی از در و دیوار آن ـ به سان گذشته ـ به مشام و گوش در نمی‌رسد. پرسش اساسی این است: در جهانی که درد و رنج‌های امحاءنشدنی بشر افزون گشته، دلهره‌ها و اضطراب‌های وجودی انسان صد چندان شده، کثیری از وصال‌ها و بسط‌ها به فراق‌ها و قبض‌ها بدل شده، شاهدهای عهد شباب به سان گذشته طنّازی و هوش‌ربایی نمی‌کنند، نشستن بر سر سفره و خوان کرم بنیان‌گذاران ادیان و شریک تجربیات نیکو و احوال خوش ایشان گشتن برای انسان مدرن تا چه اندازه ممکن است؟ شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل. کدامین مواجهه با میراث گران‌قدر پیامبران در این میان راه‌گشاست؟ مواجهه‌ای معرفت‌اندیشانه و استدلالی و عقل‌نظری محور با منظومه‌ی معرفتی نبی، یا مواجهه‌ای تجربت‌اندیشانه با واقعیت قدسی و از پی رسول به معراج برآمدن و رخ ماه بوسیدن، یا از دین معنوی سخن گفتن و تلقی معنوی از دین داشتن و معنویت را لبّ و گوهر ادیان قلمداد کردن؟ کتاب پیش رو، عموماً متن تنقیح‌یافته‌ی سخنرانی‌هایی است که توسط اساتید گرامی طی دو سال گذشته، بنا به درخواست مؤسسه‌ی معرفت و پژوهش و به منظور عمق و غنای بیش‌تر بخشیدن به این صورت مسأله‌ها در عرصه‌ی عمومی و شنیدن پاسخ‌های آن بزرگواران، در محل مؤسسه ایراد گردیده است. از آقای محمّد مجتهد شبستری سخنرانی با عنوان «سه گونه قرائت از سنت در عصر مدرنیته»، از آقای مصطفی ملکیان یک سخنرانی با نام «سکولاریسم و حکومت دینی» و دو سخنرانی با عنوان «معنویت 1 و 2» و دو جلسه «پرسش و پاسخ پیرامون معنویت» در این مجموعه گنجانده شده است. از آن‌جایی که آقای دکتر عبدالکریم سروش از دو سال پیش تاکنون در دانشگاه هاروارد مشغول به تدریس می‌باشند، بنا بر درخواست مؤسسه، مجموعه‌ای از سخنرانی‌های خود تحت عنوان «دین و دنیای جدید» که در همان دانشگاه القا شده و مناسبت تامّی با مجموعه‌ی کنونی دارد، در اختیار ما قرار دادند. آقای دکتر محسن کدیور هم تشخیص دادند به جای سخنرانی‌ای که در مؤسسه داشتند، سخنرانی خود تحت عنوان «از اسلام تاریخی به اسلام معنوی»، که تناسب بیش‌تری با مباحث سایر اساتید دارد، در این مجموعه آورده شود. در پایان از آقای عبدالرحیم مرودشتی که برای ویراستاری و به‌سامان کردن این مجموعه از هیچ‌گونه کوششی دریغ نورزیدند، صمیمانه سپاس‌گزارم. و نیز از سرکار خانم هما عطار که در بازبینی نهایی کار به ما یاری رساندند، تشکر می‌گردد. مدیر مؤسسه معرفت و پژوهش ـ سروش دباغ X |
| |
 | پارسال Ahmad Shahab Modar |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر