۱۳۸۹ اردیبهشت ۹, پنجشنبه

معرفی کتاب /جدیدترین پژوهش در باب متن قرآن و تاریخ آن

miras maktoob.:: The Written Heritage Research Centre ::. مركز پژوهشي ميراث مكتوب - معرفی کتاب /جدیدترین پژوهش در باب متن قرآن و تاریخ آن (با تشکر از آقای موسوی که شیر کرده بودند)
معرفی کتاب /جدیدترین پژوهش در باب متن قرآن و تاریخ آن
میراث مکتوب: The Qur,ān in Context: Historical and Literary Investigations into the Qur,ānic Milieu, edited by Angelika Neuwirth, Nicolai Sinai and Michael Marx. Leiden and Boston: Brill, 2010


احمدرضا رحیمی ریسه:
The Qur,ān in Context: Historical and Literary Investigations into the Qur,ānic Milieu, edited by Angelika Neuwirth, Nicolai Sinai and Michael Marx. Leiden and Boston: Brill, 2010 vii+864 pp., ISBN: 978-90-04-176881, Texts and Studies on the Qur,ān, 6.
آخرین کتابی که در این مجموعه منتشر شده است، مجموعه مقالات کنفرانسی است در باب قرآن که در 21 تا 25 ژانویۀ 2004م با عنوانِ "Historische Sondierungen und methodische Reflexionen zur Korangenese: Wege zur Rekonstruktion des vorkanonischen Koran" در برلین تشکیل شد. شمار مقالات به 27 میرسد. مقالات به زبانهای مختلف (عربی، انگلیسی، آلمانی) بوده و همۀ مقالات غیرانگلیسی برای درج در این مجموعه، به انگلیسی ترجمه شده است.
تقریباً از همۀ کشورهای اروپای غربی، امریکا و يكي دو کشور عربی در این کنفرانس شرکت کنندهای بوده است، اما نام هیچ دانشمند قرآن پژوه ایرانی در آن به چشم نمی‌خورد.
مقالات به دو بخش عمده تقسیم شده‌اند. در بخش اول با عنوان"The Qur'ans Historical Context" این مقالات آمده است:
- Norbert Nebes: "The Martyrs of Najrān and the End of the H ̣imyar: On The Political History of South Arabia in the Early Sixth Century," pp. 27-59.
مؤلف این مقاله ــ که اکنون استاد مطالعات اسلامی و سامی‌شناسی در دانشگاه يِنا (آلمان) و متخصص تاریخ فرهنگ و زبان‌شناسی عربستان پیش از اسلام است ــ در آن، به تاریخ سیاسی جنوب عربستان در سدۀ ششم میلادی، به ویژه حمیریان و آداب و رسوم دین آنها و همینطور وقایع نجران پرداخته است. مقاله دو پیوست کوتاه دارد: یکی جدول زمانی مربوط به دورۀ صابئيان از حدود 280 میلادی تا 632 میلادی (سال فتح یمن به دست مسلمانان) است، و دیگری نقشۀ شبه‌جزیرۀ عربستان و اقوام مستقر در آن در دورۀ مورد نظر مقاله.
-Barbara Finster: "Arabia in the Late Antiquity: An Outline of the Cultural Situation in the Peninsula at the Time of Muhammad," pp. 61-114.
مؤلف مقاله استاد بازنشستۀ هنر اسلامی در دانشگاه اتو فریدریش در بامبرگ است و سال‌های متمادی برای مؤسسۀ باستان‌شناسی آلمان در بغداد، صنعا، سوریه و ایران به فعالیت پرداخته است. او همچنین مؤلف کتابی است با عنوان مساجد نخستین ایران (Frühe Iranische (Moscheen که به زبان آلمانی در 1994م در برلین به چاپ رسیده است.
خانم فینستر در این مقاله به بررسی وضعیت فرهنگی شبه‌جزیرۀ عربستان در عصر پیامبر (ص)، معماری مذهبی (عمدتاً مسیحی) و معماری غیردینی آنجا پرداخته است.
نکتۀ درخور ذکر اینکه مؤلف جزء شرکت‌کنندگان در کنفرانس نبوده است، ولی ویراستاران این مجموعه، به سبب آنکه این مقاله هنوز منبعي منحصربه‌فرد در موضوع خود است، و پیش از این به زبان آلمانی در 1996م به چاپ رسیده، آنرا به انگلیسی ترجمه کرده و در این مجموعه آورده‌اند.
-Mikhail D. Bukharin: "Mecca on the Caravan Routes in Pre-Islamic Antiquity," pp. 115-134.
مؤلف مقاله مدیر دپارتمان مطالعات خاورمیانه در دوران کهن در مؤسسۀ تاریخ جهان آکادمی علوم روسیه، و متخصص جغرافیای تاریخی خاورمیانه و آسیای جنوبی است. آخرین کتاب او با عنوان «عربستان جنوبی، محدودۀ مدیترانه و شرق آفریقا: برخوردهای فرهنگی و تاریخی»3 در همین ماه‌های اخیر (2009م) در مسکو به زبان آلمانی منتشر شده است.
او در این مقاله کوشیده است به این سؤال پاسخ دهد که آیا مکه در دوران پیش از اسلام روابط تجاری نزدیکی با جنوب و شمال عربستان و بین‌ا‌لنهرین و در تجارت کاروانی در تمام عربستان مشارکت داشته یا این که شهری جدا از بقیۀ عربستان و بدون هیچگونه روابط تجاری بوده است. او با واکاوی منابع کهن و جدید به بررسی جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخته است و در پایان چنین نتیجه گرفته که بر اساس منابع کهن، حجاز جنوبی به طور کلی و به ویژه مکه و مناطق اطراف آن روابط بسیار نزدیکی ــ از طریق کاروانها ــ با جنوب عربستان، افریقای شرقی و منطقۀ شرقی مدیترانه داشته است و این روابط از قرن دوم پیش از میلاد شروع شده و تا سدۀ ششم و هفتم میلادی (ظهور اسلام) میرسد.
- Harald Suermann: "Early Islam in the Light of Christian and Jewish Sources", pp. 135-148.
مؤلف این مقاله استاد دانشگاه بُن و متخصص تاریخ مسیحیت شرقی در اوایل اسلام و همچنین دوران معاصر، و تاریخ کلیسای مارونی است. او در این مقاله تاریخ صدر اسلام را بر اساس منابع کهن مسیحی و یهودی بررسی کرده است. اما در همان اول مقاله مؤلف دو توضیح سودمند می‌دهد: نخست آنکه منابع مسیحی و یهودی همیشه مسائل تاریخی اسلام و موارد مربوط به قرآن را از دیدگاه دروندینی (یعنی مسیحیت و یهودیت) بررسی کرده‌اند و برای این منابع اسلام همیشه در ردیف «دیگران» به حساب آمده است. اما باز هم میتوان از لابلای این منابع موارد سودمندی را برای بررسی این دوره یافت، و دوم اینکه چون هدف این مجموعه مقالات بررسی تاریخ قرآن است، مؤلف منابع خود را محدود به نوشته‌های پیش از 690م کرده است.
-Stefan Heidemann: "The Evolving Representation of the Early Islamic Empire and its Religion on Coin Imagery," pp, 149-195.
اشتفان هایدِمان استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه یِنا و متخصص سکه‌شناسی سکه‌های شرقی است. او همچنین در زمینه‌هاي تاریخ سیاسی و اقتصادی دنیای اسلام از مغولستان تا مغرب با تأکید بر سوریه و بین‌النهرین شمالی از سدۀ هفتم تا شانزدهم میلادی به پژوهش پرداخته و در شماری از پژوهش‌های میدانی باستانشناختی این مناطق شرکت داشته و به تازگی این دو کتاب را نیز منتشر کرده است.
- Die Renaissance der Städte (2002)
- Raqqa II - Die Islamische Stadt (2003)
او در این مقاله با بررسی کهن‌ترین سکه‌های دوران اسلامی و همینطور آخرین سکه‌های ایران ساسانی به بررسی شکل‌گیری امپراتوری اسلامی (= امپراتوری اموی) و زمینه‌های هلنیستی، ایرانی و بنیادهای مسیحی، یهودی، نو افلاطونی و زرتشتی آن پرداخته است.
در خور ذکر است که این مقاله نیز از مقالات ارائه شده در کنفرانس نبوده بلکه بر اساس يك سخنرانی است که در 29 مه 2006م در گروه زبان عربی دانشگاه آزاد برلین ارائه شده و سپس برای درج در این مجموعه مقالات انتخاب شده است.
- Ernst Axel Knauf: "Arabo-Aramic and ،Arabiyya: From Ancient Arabic to Early Standard Arabic, 200 CE - 600 CE," pp. 197-254.
مؤلف دانشیار دانشگاه برن (سوئیس) و پژوهشهای او در باب انجیل به زبان عبری، کتیبه‌شناسی سامی، و عربستان در دوران پیش از اسلام است.
او در این مقاله به بررسی زبان عربی از نخستین روزگاران خود تا تبدیل آن به زبان عربی استاندارد (600 پیش از میلاد تا 600م) می‌پردازد. برخی سرفصلهای این مقاله عبارت‌اند از: «عربی باستان و عربی کهن، 600 پیش از میلاد تا 300م»؛ «کتیبه‌های باستانی عربی و عربی نبطی»؛ «از عربی کهن نبطی تا عربي استاندارد»؛ «زبان قرآن»؛ «زبان عربی استاندارد و عربی کلاسیک».
- Peter Stein: "Literacy in Pre-Islamic Arabia: An Analysis of the Epigraphic Evidence," pp. 255-280.
پتر اشتاین پژوهشگر دانشگاه فریدریش شیلر در ينا (آلمان) و متخصص فرهنگ پیش از اسلام در شبه‌جزیرۀ عربستان است. رسالۀ دکتری او ــ اثری گسترده در باب آواشناسی واج‌شناسی زبان صابئيان ــ در سال 2003م به چاپ رسیده است. او اکنون مشغول پژوهش در چوب‌نبشته‌های باستانی عربستان جنوبی است.
این مقاله به بررسی سنگن‌بشته‌ها، چوب‌نبشته‌ها، سفال‌نبشته‌ها، نوشته‌های بر روی فلز، پاپیروس‌ها، چرم‌نبشته‌ها و پوست‌نبشته‌های باقیمانده از دوران پیش از اسلام پرداخته و محتوای آنها را بدین ترتیب دسته‌بندی می‌کند: اسناد مربوط به زندگی روزمره و نوشته‌های بدون ربط مستقیم با زندگی روزمره. یک استثناي به معنای واقعی کلمه «ادبی» هم وجود دارد و آن شعری است 27 سطری با عنوان جعلی «سرود قانیه» در خطاب به الهۀ شمس و مورَّخ اواخر سدۀ نخست میلادی.
- Jan Restö: "Arabs and Arabic in the Age of Prophet," pp. 281-292.
مؤلف مقاله استاد زبان عربی در دانشگاه گوتبرگ و تخصص او زبانشناسی زبانهای سامی و عربی، به ویژه پژوهش‌های تطبیقی است و تا حال چند تکنگاری در این زمینه‌ها منتشر کرده است. او در این مقاله به زبا‌ن‌شناسی زبان عربی در زمان نزول قرآن، زبان قرآن و بررسی مسائل آن پرداخته است.
- Tilman Seidensticker: "Sources for the History of Pre-Islamic Religion," pp. 293-321.
مؤلف استاد مطالعات عربی و اسلامی در دانشگاه یِنا و تخصص او شعر عربی، دستنویس‌های عربی و تاریخ دین در دوران پیش از اسلام است. او در این مقاله به تاریخ دین در شبه جزیرۀ عربستان و نواحی اطراف آن از 800 پیش از میلاد تا حدود 610م (ظهور اسلام) پرداخته و منابع تاریخ دین در این دوره را واکاویده است.
- Isabel Toral - Niehoff: "The ‘Ibad of al-H ̣̣ira: An Arab Christian Community in Late Antique Iraq," pp. 323-347.
مؤلف به تدریس در گروه سامی‌شناسی و مطالعات عربی دانشگاه آزاد برلین مشغول است و به پژوهش در زمینه‌های عربستان و خاور نزدیک در دوران باستان، مردم‌شناسی تاریخی، علوم غریبه و علوم جادویی عربی، اندلس و تاریخ‌نگاری عربی علاقهمند است. او در این مقاله به مسیحیان حیره بر اساس منابع عربی، سریانی و یونانی پرداخته و سعی کرده فردی به نام «عباد» را که هشامبن سائب کلبی اهل حیرۀ واقعی را از نسل او میداند شناسایی کند.
- Kirill Dmitriev: "An Early Christian Arabic Account of the Creation of the World," pp. 349-387.
مؤلف، پژوهشگر گروه سامی‌شناسی و مطالعات عربی دانشگاه آزاد برلین است و به پژوهش در شعر کهن عربی، تاریخ فرهنگی خاورمیانه در دوران کهن، خاستگاه‌های اسلام، و ادبیات مسیحی به زبان عربی علاقه‌مند است و به تازگی تکنگاریای دربارۀ ابوصخر الهُذَلی، از شاعران دوران اموی به چاپ رسانده است، او در این مقاله به بررسی شعری از عدیبن زید العبادی (د: ح 600م) دربارۀ خلقت جهان و بیرون راندن آدم (ع) از بهشت و شرح احوال شاعر پرداخته است. مؤلف این شعر بيست بیتی را به خط عربي نقل کرده و سپس آن را به انگلیسی ترجمه و بیتبیت مضامین مشترک آن را با قرآن و دیگر منابع مقایسه کرده است.
- Agnes Imhof: "The Qur'an and the Prophet's Poet: Two Poems by Ka،b B. Mālik," pp. 389-403.
مؤلف که دانش‌آموختۀ مطالعات اسلامی است، در این مقاله به بررسی دو شعر از کعببن مالک (ت: ح 595/ 27 پیش از هجرت) شاعر اهل مدینه و هم عصر پیامبر (ص) و ارتباط آن با قرآن پرداخته است.


دوشنبه، 6 ارديبهشت ماه ،

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر